Arsenal lijkt dit seizoen af te stevenen op het kampioenschap in de Premier League. Na negen speelrondes hebben de ‘Gunners’ een voorsprong van vier punten op de verrassende nummer twee, Bournemouth, en vijf punten op de gedeelde derde plaats, die wordt ingenomen door Tottenham en Sunderland. Hoewel de voorsprong rekenkundig klein is, is de context veelzeggend. Bournemouth had hooguit gehoopt op een plek in de hoge middenmoot, Tottenham eindigde vorig seizoen als zeventiende, en Sunderland was vooraf bestempeld als een van de degradatiekandidaten.

De traditionele topclubs falen

De voornaamste reden voor de dominante positie van Arsenal is het falen van de traditionele concurrenten. Na de 1-0 overwinning van Arsenal op Crystal Palace afgelopen zondag, is het gat met de titelkandidaten van vóór het seizoen aanzienlijk. Manchester City, dat al zijn derde wedstrijd verloor, staat zes punten achter. Liverpool, dat voor de vierde keer op rij een competitieduel verloor, staat zeven punten achter. En Chelsea, de inaugurele winnaar van het WK voor clubs, doet het nog slechter en staat al acht punten achter op de koploper uit Noord-Londen.

Wie gelooft dat Bournemouth, Tottenham en Sunderland dit tempo kunnen volhouden, ziet misschien nog een titelrace. Wie echter realistisch is, moet concluderen dat er fundamentele veranderingen nodig zijn om de spanning terug te brengen. Publieke projectiemodellen geven Arsenal, met nog 29 wedstrijden te gaan, nu al een winstkans van 79%.

Het paradoxale succes van Arsenal

De vraag is hoe we hier zo plotseling zijn beland. Als men vooraf had voorspeld dat Arsenal een dominante voorsprong zou hebben, waren er waarschijnlijk drie aannames geweest.

Ten eerste: de aankopen van Liverpool zouden niet integreren en het team zou uit balans zijn. Dit klopt: Liverpool is aanvallend misschien wel de beste ploeg van de competitie, maar slechts vijf andere teams incasseerden meer tegendoelpunten.

Ten tweede: Rodri van Manchester City zou niet direct terugkeren in zijn Ballon d’Or-winnende vorm. Ook dit klopt: Rodri speelde slechts 290 minuten en City pakt gemiddeld minder punten (1.8) dan vorig seizoen (1.9).

De derde aanname was dat de sterren van Arsenal fit zouden blijven en de investering van $70 miljoen in Viktor Gyökeres zou renderen. Dit is juist níet gebeurd.

Een golf van blessures en tegenvallende prestaties

Net als vorig seizoen, toen belangrijke spelers lange tijd buitenspel stonden, kampt Arsenal ook nu met blessures. Kai Havertz raakte geblesseerd in de openingswedstrijd en heeft sindsdien niet meer gespeeld. Martin Ødegaard speelde slechts een kwart van de mogelijke minuten door een opeenvolging van blessures. Bukayo Saka en William Saliba misten elk ongeveer een derde van het seizoen. Alsof dat nog niet genoeg is, raakte Noni Madueke, Saka’s back-up, in september geblesseerd en wordt hij pas rond eind november terugverwacht.

Aanvaller Gyökeres is daarentegen wel zeer beschikbaar; hij miste slechts 6% van de speelminuten. Maar ondanks alle speeltijd stelt de voormalige spits van Sporting teleur. Hij scoorde slechts twee velddoelpunten en ondernam maar 19 doelpogingen in totaal. Als we alles bij elkaar optellen, was de combinatie van Gyökeres, Havertz, Ødegaard, Saka en Madueke goed voor slechts drie velddoelpunten en één assist. Ter vergelijking: Ismaïla Sarr van Crystal Palace heeft in zijn eentje exact dezelfde statistieken.

Dat Arsenal desondanks aan kop gaat, maakt hun prestatie des te opmerkelijker.

Kan iemand de koploper nog achterhalen?

We zijn 24 procent onderweg in het seizoen 2025-26 en één team steekt er tot nu toe bovenuit. Nu regerend kampioen Liverpool vastzit op 15 punten en Man City wankelt, is de vraag of iemand de ploeg van Mikel Arteta kan stoppen. De meest nabije achtervolgers worden geanalyseerd.

De uitdager: Bournemouth

Bournemouth (W5 D3 L1) is onder Andoni Iraola verbeterd, zowel met als zonder bal. Ze hebben met Antoine Semenyo een van de beste spelers in de competitie en de doorbraak van Eli Junior Kroupi voorin is veelbelovend. Iraola’s tactiek kan zelfs de beste teams tot fouten dwingen; Arsenal verloor vorig seizoen niet voor niets twee keer van hen.

Toch blijft de defensie een punt van zorg. De 3-3 tegen Crystal Palace, een wedstrijd waarin Palace een expected goals (xG) van 4.4 noteerde en meerdere grote kansen miste, was veelzeggend. Hun stijl is direct en chaotisch. Hoewel ze beter omgaan met de omschakeling, zijn 11 tegengoals een probleem. Arsenal incasseerde er slechts drie. Bovendien kan hun systeem met hoge intensiteit leiden tot blessures, wat hen vorig seizoen fataal werd.

Data ondersteunt hun kracht: Bournemouth heeft dit seizoen de minste minuten op achterstand gestaan en leidt de competitie met vijf goals uit snelle tegenaanvallen. De ware test zal zijn hoe ze omgaan met een vroege achterstand.

De uitdager: Tottenham Hotspur

Tottenham Hotspur (W5 D2 L2) vertoont opvallende gelijkenissen met het Arsenal van Arteta. Het succes van Spurs onder Thomas Frank is eveneens gebaseerd op defensieve soliditeit. Cristian Romero en Micky van de Ven vormen misschien wel het enige centrale duo in de Premier League dat kan tippen aan Arsenal’s William Saliba en Gabriel. Dat bleek ook uit de comfortabele 3-0 zege op Everton, waarin Kevin Danso de geblesseerde Romero uitstekend verving.

Daarnaast heeft Tottenham, net als de grote rivaal, een enorme vooruitgang geboekt bij standaardsituaties. Sinds de komst van Frank en set-piece coach Andreas Georgson behoren ze tot de top van de liga. Dit werd geïllustreerd door de twee doelpunten van Van de Ven tegen Everton, die beiden voortkwamen uit een ingestudeerde spelhervatting.