De Laver Cup, het prestigieuze teamtoernooi dat mede door Roger Federer werd opgericht, staat op het punt te beginnen in San Francisco. Voor Andre Agassi, de nieuwe captain van Team Wereld, is de aanloop naar het evenement echter allesbehalve soepel verlopen. De tennislegende staat voor een complexe uitdaging die de verhoudingen in de mondiale tennissport pijnlijk blootlegt.

Een moeizame zoektocht naar spelers

Hoe kan het dat een captain van een tennisteam, met spelers uit zes continenten tot zijn beschikking, toch moeite heeft om een team samen te stellen? Andre Agassi, de zevenvoudig Grand Slam-kampioen, heeft dit de afgelopen weken aan den lijve ondervonden. Als nieuwe leider van Team Wereld had hij op papier een eenvoudige taak: zes spelers selecteren uit alle landen buiten Europa. De realiteit bleek weerbarstiger. Door een combinatie van blessures, oververmoeidheid en zelfs een bruiloft moest Agassi tot op het laatste moment schuiven met zijn selectie. Dit resulteerde erin dat de Australiër Alex de Minaur laat werd opgeroepen als vervanger van de Amerikaan Frances Tiafoe. Het eindresultaat is een team dat voor de helft uit Amerikanen bestaat en voor de andere helft uit spelers van elders, de meest evenwichtige verdeling in de korte geschiedenis van het toernooi.

Is ‘Team Wereld’ wel echt een wereldteam?

De samenstelling van Team Wereld roept al langer vragen op. Van de 48 plekken die tot nu toe beschikbaar waren, gingen er maar liefst 25 naar Amerikanen en zeven naar Canadezen. Slechts zes landen waren in totaal vertegenwoordigd: naast de VS en Canada ook Argentinië, Australië, Zuid-Afrika en dit jaar voor het eerst Brazilië, met de komst van het jonge talent João Fonseca.

De Laver Cup ambieert de “Ryder Cup van het tennis” te zijn, een evenement met hetzelfde prestige als de golfcompetitie tussen Europa en de Verenigde Staten. Maar waar Europa in 1979 bij de Ryder Cup werd gevoegd om Groot-Brittannië te versterken, is het in het tennis juist de rest van de wereld die hulp nodig heeft. Europeanen hebben de afgelopen negen seizoenen elke Grand Slam-titel bij de mannen gewonnen. Toen de uitnodigingen voor de Laver Cup in juni werden verstuurd op basis van de wereldranglijst, waren de eerste zes plekken allemaal voor Europese spelers.

Invloed van sterren en economie

Natuurlijk telt de wereld buiten Europa talloze landen en talenten. De keuzes van de captains worden echter beïnvloed door de bekende wisselwerking in de tenniswereld tussen speelschema’s, economische belangen en de aantrekkingskracht van sterspelers. Voorheen was de aanwezigheid van Federer, Nadal en Djokovic een garantie voor uitverkochte stadions. Sinds het emotionele afscheid van Federer in 2022 moet de organisatie meer moeite doen om spelers te selecteren die het publiek trekken. Hoewel tennis een mondiale sport is, blijft de vertegenwoordiging van continenten als Afrika en Azië beperkt. De focus ligt vaak op Noord- en Zuid-Amerika en Australië, wat tot vragen leidt bij spelers als Alexander Bublik uit Kazachstan.

De keuzes van Agassi waren deels logisch: Fonseca is een rijzende ster in Brazilië en Francisco Cerúndolo is de hoop van Argentinië. Zij zouden worden aangevuld met de Amerikanen Taylor Fritz, Ben Shelton, Tommy Paul en Frances Tiafoe. Shelton en Paul kwamen echter geblesseerd uit de US Open, terwijl Tiafoe koos voor rust. Zelfs de Canadees Félix Auger-Aliassime was geen optie; hij stapt dit weekend in het huwelijksbootje.

De definitieve opstelling en de eerste wedstrijden

Donderdagavond, voorafgaand aan het openingsgala, onthulden captains Yannick Noah (Team Europa) en Andre Agassi (Team Wereld) via een blinde uitwisseling van kaarten hun opstellingen voor de eerste speeldag.

De vrijdag begint met de partij tussen Casper Ruud (Europa) en Reilly Opelka (Wereld), gevolgd door Jakub Mensik (Europa) tegen Alex Michelsen (Wereld). De avondsessie biedt een duel tussen Flavio Cobolli (Europa) en João Fonseca (Wereld), en wordt afgesloten met een dubbelspel: Carlos Alcaraz/Jakub Mensik (Europa) tegen Taylor Fritz/Alex Michelsen (Wereld). Elke overwinning op vrijdag levert één punt op. Het team dat als eerste 13 punten bereikt, wint de beker.

Strategie en het thuisvoordeel

Vanaf de tweede dag wordt de strategie cruciaal. Als gastheer heeft Team Wereld het recht om te bepalen of zij op zaterdag als eerste hun opstelling bekendmaken, of dit voordeel bewaren voor de zondag. Patrick McEnroe, voormalig vice-captain van Team Wereld, legt uit dat dit een strategische afweging is. “Als underdog wilden we de achterstand beperkt houden tot de zondag, wanneer de wedstrijden drie punten waard zijn. Daarom kozen we er vaak voor om op zaterdag de opstelling van de tegenstander te ‘matchen’, zodat we onze kansen op punten konden maximaliseren.” Team Europa, doorgaans sterker op papier, bewaarde dit voordeel liever voor de beslissende zondag.

Het spel van de kapiteins: ‘Een loterij’

De timing is alles. Binnen dertig minuten na de laatste wedstrijd op vrijdag- of zaterdagavond moet het eerste team de opstelling indienen, waarna het andere team een halfuur heeft om te reageren. De regels schrijven voor dat elke speler in de eerste twee dagen minimaal één enkelspel moet spelen.

“Ik weet al precies wie hij gaat opstellen,” grapte Agassi tegen Noah tijdens een training. Serieuzer voegde hij eraan toe: “Het is strategisch, maar in zekere zin ook een loterij. De druk bouwt op richting de zondag. We moeten zo lang mogelijk in de race blijven, dan kan er van alles gebeuren.”